[foto: tron bp. pomezańskiego Hioba von Dobeneck (1502-1521) detal, współkatedra Kwidzyn]
Wersja do pobrania w formacie Word: kilknij!
Do tych, którzy tworzą wspólnotę wiary Kościoła elbląskiego!
Drodzy Siostry i Bracia, diecezjanie, katolicy, ochrzczeni, a także obojętni w wierze!
IV Niedziela Wielkiego Postu w roku 2017 jest równocześnie dniem 25 rocznicy ustanowienia diecezji elbląskiej przez papieża Jana Pawła II.
I. Księga Samuela, której fragment słyszeliśmy w pierwszym czytaniu mszalnym, przypomina o powołaniu i ustanowieniu króla w narodzie wybranym. Został nim pasterz owiec, młody jeszcze Dawid. Należy on do najważniejszych postaci w dziejach Izraela, a tzw. gwiazda Dawida stała się znakiem naznaczenia Żydów w czasie ich prześladowań i eksterminacji. W okresie rządów w Niemczech Adolfa Hitlera, Żydzi musieli nosić gwiazdę Dawida naszytą na ubranie. Ten znak ich wyróżniał i uniemożliwiał ukrycie się w tłumie.
W perspektywie religijnej, dla chrześcijan, król Dawid jest obrazem i zapowiedzią Jezusa Chrystusa, Króla i Pana wszystkich narodów. Jest On władcą, który daje bezpieczeństwo i zbawienie na całą wieczność.
II. 25 lat temu papież Jan Paweł II dokonał zmian granic i struktur Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Dokument papieski tzw. bulla, nosi tytuł „Totus Tuus Poloniae populus” [25 marca 1992]. Zaczyna się od słów „Twój naród polski’. Jan Paweł II dokonał podziału dużych terytorialnie diecezji. Mocą decyzji papieża, na mapie Kościoła w Polsce znalazło się wówczas 39 diecezji, należących do 13 metropolii [czyli prowincji kościelnych, nadzorowanych przez arcybiskupa metropolitę].
Jan Paweł II podjął dzieło reformy administracyjnej, kierując się pragnieniem, aby świeccy i kapłani, mieli lepszy, bezpośredni kontakt z biskupem i instytucjami diecezjalnymi. Poza tym, papież porządkował zaległości historyczne: po czasie rozbiorów, po I i II wojnie światowej, po okresie komunizmu. Jan Paweł II dostosował też granice diecezji do aktualnych granic państwa polskiego.
III. Diecezja elbląska została wyodrębniona przede wszystkim z diecezji warmińskiej, ale dołączono do niej również 4 dekanaty z diecezji gdańskiej oraz parafię Janowo z diecezji chełmińskiej. W granicach diecezji znalazły się m.in.: Elbląg, Tolkmicko, Młynary, Pasłęk, Morąg, Miłomłyn, Krynica Morska, Nowy Dwór Gdański, Nowy Staw, Malbork, Sztum, Dzierzgoń, Susz, Prabuty, Kwidzyn, Iława, Biskupiec Pomorski. Diecezja ma 157 parafii i według danych z 2016 r. ok. 488 tys. mieszkańców, w tym ok. 436 tys. katolików [1].
W ciągu 25 lat w pewnym stopniu dokonała się integracja duchowieństwa i wiernych z biskupami elbląskimi: Andrzejem Śliwińskim [1992-2003] i Janem Styrną [2003-2014], wspomaganymi przez biskupa Józefa Wysockiego [1992-2016]. Powstały instytucje diecezjalne: urząd biskupa elbląskiego zwany tradycyjnie Kurią, Sąd Diecezjalny zajmujący się ważnością małżeństw, Caritas diecezjalna, Seminarium Duchowne, z którego wyszło dotychczas 164 kapłanów. Czterech z nich, pracuje aktualnie na misjach w: Ekwadorze, RPA, Wenezueli i na Kubie.
Księży diecezjalnych wspomagają w duszpasterstwie duchowni ze zgromadzeń i zakonów, którzy kierują 20 parafiami. W diecezji przebywają 92 siostry. Prowadzą dzieła charytatywne i opiekuńcze, pracują przy parafiach, są obecne w dwóch klasztorach zamkniętych. Nauczaniem religii w szkołach publicznych zajmuje się 400 katechetów, w tym 272 świeckich teologów.
Wydarzeniem godnym wspomnienia, jest wizyta papieża Jana Pawła II w Elblągu. Spotkanie z Ojcem Świętym odbyło się w dniu 6 czerwca 1999 roku na lotnisku aeroklubu elbląskiego. Warto też pamiętać, że swoje prace, rozpoczął pierwszy w historii synod diecezjalny [2016- ].
IV. Można spoglądać na diecezję elbląską poprzez pryzmat prawa i administracji. Wtedy przedstawia się ona jako część większej całości, jako oddział, czy filia Kościoła katolickiego zarządzanego z Rzymu. Tymczasem, diecezja posiada wszystkie cechy Kościoła. Jest Kościołem lokalnym [partykularnym]. W Kościele partykularnym elbląskim i przez niego realizuje się jeden Kościół powszechny [uniwersalny]. Nasz Kościół elbląski jest żywą częścią jednego organizmu Kościoła Jezusa Chrystusa.
V. Jubileusze są okazją do podsumowań, bilansów oraz rachunku sumienia. Pierwsze 25 – lecie diecezji elbląskiej było czasem entuzjazmu u początków i zapału pionierów. Później przyszły trudności i problemy, rozczarowania, a nawet skandale. Historia pierwszego ćwierćwiecza jest naznaczona nie tylko radością, ale i bólem, wspomnieniem upokorzenia i słabości.
Jubileusze są również okazją do spojrzenia w przyszłość. Trzeba spoglądać w nieznaną nam przyszłość z nadzieją. Istnieje Boża Opatrzność, która chroni: osoby, narody i Kościół. Zadaniem Kościoła elbląskiego pozostaje promowanie nauki Ewangelii, uczenie modlitwy i dojrzałego życia chrześcijańskiego, a także braterskie odnoszenie się do wszystkich, zwłaszcza do znajdujących się w potrzebie.
+ Jacek Jezierski - biskup elbląski
Elbląg, dn. 22 marca 2017
[1] - Akta Konferencji Episkopatu Polski – 2016, Tabele 1-3, s. 219-221.