foto: Bartosz Gołębiowski
Siostry i Bracia, uczestnicy Mszy świętej w uroczystość Zesłania Ducha Świętego!
Magnificencjo, Panie Profesorze i Rektorze UWM w Olsztynie!
Ekscelencjo, Księże Arcybiskupie Metropolito Warmiński!
Dzieje Apostolskie należą do zespołu pism Nowego Testamentu. Znajduje się w nich opis zdarzenia, które nazywamy Zesłaniem Ducha Świętego na Maryję i apostołów. Wydarzyło się ono w dniu pięćdziesiątym po zmartwychwstaniu Jezusa. W Jerozolimie. Chodzi o grupę osób bliskich Jezusowi, nie tylko o Jego Matkę i o Dwunastu, ale także o kobiety i mężczyzn, którzy uważali się za uczennice i uczniów Nauczyciela z Nazaretu. Ta wspólnota liczyła około 120 osób (por. Dz 1, 15).
Zesłanie Ducha Świętego było przede wszystkim przeżyciem duchowym, choć towarzyszyły mu krótkotrwałe zjawiska atmosferyczne: silny wiatr i płomienie ognia. Być może były to błyski światła związane z wyładowaniami elektrycznymi, czyli zjawiska typowe dla burzy. W każdym razie przeżycie to miało charakter integralny. Spowodowało: przełom we wspólnocie, wyjście z depresji, wyzwolenie z obaw o własne bezpieczeństwo. Wyznawcy Chrystusa podnieśli głowy. Wróciła odwaga życia i wola działania.
Jezus odszedł do Boga Ojca. Zastąpił Go inny Paraklet, to jest inny Nauczyciel i Obrońca. Adwokat, czyli ten, kogo w potrzebie można przywołać i prosić o kompetentne wsparcie. Zstąpił Duch, który od Boga Ojca pochodzi. Duch Jezusa Chrystusa przyszedł, aby być z nami „na zawsze” (por. J 14, 16).
Przed ćwierć wiekiem powstał uniwersytet w Olsztynie. Nie narodził się w próżni. Wyrósł z trzech środowisk, związanych z nauką: Akademii Rolniczo-Technicznej, Wyższej Szkoły Pedagogicznej oraz Warmińskiego Seminarium Duchownego „Hosianum” i silnego wówczas Instytutu Kultury Chrześcijańskiej im. Jana Pawła II, kształcącego świeckich w obszarze teologii.
**
W wiekach średnich krzyżacy próbowali utworzyć uniwersytet w Chełmnie nad Wisłą (to piękne małe miasto z zachowanymi murami obronnymi). Projekt ten upadł jednak ze względów finansowych. Ostatni wielki mistrz zakonu książę Albrecht Hohenzollern utworzył w 1544 r. uniwersytet w Królewcu. Powstała tzw. Albertyna. Był to uniwersytet z protestanckim wydziałem teologii. Najbardziej znanym uczonym w dziejach tej placówki był filozof Immanuel Kant. Albertyna istnieje dziś w Rosji jako uniwersytet państwowy.
W II poł. XVI w. w Braniewie na Warmii silny ośrodek naukowy stworzyli jezuici. Było to nie tylko seminarium duchowne, ale też liceum „Hosianum” (kształcące synów szlacheckich) oraz tzw. Alumnat Papieski. W czasie zaborów instytucje te podlegały przekształceniom organizacyjnym. Powstała Akademia Braniewska, szkoła wyższa o dwóch wydziałach: teologii i filozofii. Dotrwała ona do końca II wojny światowej. W Braniewie uczyli także w I poł. XX w. wybitni matematycy niemieccy. Polskie Towarzystwo Matematyczne upamiętniło ich działalność.
Dziś akcentuje się badawczy profil uniwersytetów. Niemniej ważnym pozostaje zadanie kształcenia studentów i pomoc w rozwoju młodych naukowców. Przez wieki uniwersytety posiadały także charakter sapiencjalny, mądrościowy. Nie unikano pytań zasadniczych dla każdego. Podejmowano dyskusję na temat kim jest człowiek.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie scalił środowisko intelektualne. Zdynamizował też życie naszego regionu. Dał szansę zdobycia wykształcenia tysiącom młodych ludzi. Oby tak było i w przyszłości.